Uczucie zatkanego nosa, częste infekcje, oddychanie przez usta, chrapanie – to mogą być objawy przerostu małżowin nosowych. Często idą w parze np. ze skrzywioną przegrodą lub polipami. Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem leczenia jest zabieg chirurgiczny, który przynosi szybką ulgę.
Co to jest przerost małżowin nosowych?
Małżowiny nosowe to biegnące wzdłuż przewodu nosowego zgrubienia tkanki – uwypuklenia błony śluzowej, zlokalizowane symetrycznie wobec siebie. Znajdują się na bocznych ścianach jamy nosa. Pełnią ważną rolę w układzie oddechowym – ogrzewają wdychane powietrze i oczyszczają je. Jednakże w wyniku różnych czynników może dojść do powiększenia małżowin. Wśród czynników tych najczęstszymi są skrzywiona przegroda nosowa, częste infekcje, długotrwała praca na zimnym powietrzu, a także czynniki drażniące, np. dym papierosowy lub silne środki chemiczne.
Czynnikiem sprzyjającym przerostowi małżowin jest też częste stosowanie dostępnych bez recepty kropli obkurczających błonę śluzową nosa. Powodują one chwilowe udrożnienie dróg oddechowych, jednak nie bez przyczyny ulotki tego typu leków wskazują, iż bez konsultacji lekarskiej nie można ich stosować dłużej niż 7-10 dni. Po takim czasie bowiem przestają one działać. Naturalną reakcją organizmu jest wtedy regeneracja. Niestety, w wyniku tego procesu małżowiny nosowe stają się obszerniejsze.
Przerost małżowin nosowych – objawy
Typowym objawem przerostu małżowin nosowych jest zaburzenie drożności dróg oddechowych. Pacjenci skarżą się wtedy na uczucie zatkanego nosa. Często pojawia się ono raz z jednej, raz z drugiej strony. Oczywiście w czasie infekcji taki stan rzeczy jest fizjologiczny. Jeśli jednak pojawia się także w okresach braku kataru, wymaga konsultacji laryngologicznej.
Kolejnym objawem przerostu małżowin nosowych są częste katary – nierzadko charakteryzują się występowaniem wodnistej wydzieliny, która nie gęstnieje wraz z postępem choroby. Pojawiają się nawracające zapalenia zatok przynosowych, ale także m.in. zapalenie trąbek słuchowych.
Pacjent z przerostem małżowin nosowych śpi z otwartymi ustami. Często też chrapie. Chrapanie zawsze jest objawem nieprawidłowości w organizmie i nie może być bagatelizowane. Innym symptomem przerostu małżowin jest zaburzenie powonienia.
Dolegliwości wynikające z nieprawidłowości w obrębie dróg oddechowych często łączą się ze sobą. W wypadku przerośniętych małżowin niespecyficznym objawem mogą być częste anginy, zapalenia gardła i krtani. Choroby te pojawiają się w wyniku spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Jak rozpoznać powiększone małżowiny nosa?
Wszystkie powyższe objawy świadczą o tym, że w obrębie dróg oddechowych występują jakieś nieprawidłowości. Czym szybciej udamy się laryngologa, tym sprawniej będzie przebiegać leczenie. Diagnoza przerośniętych małżowin nosowych opiera się przede wszystkim na wywiadzie z pacjentem oraz na badaniu endoskopowym. Dzięki niemu laryngolog może szybko rozpoznać źródło problemu. Aby leczenie przebiegało kompleksowo, lekarz zleci też wykonanie badania obrazowego, np. tomografii komputerowej. Pozwoli ona ocenić, czy oprócz przerostu małżowin nie występuje też inny problem, np. polipy w zatokach lub skrzywiona przegroda nosowa.
Sposoby leczenia przerośniętych małżowin
Najbardziej skuteczną metodą leczenia przerośniętych małżowin nosowych jest ich zabiegowe zmniejszenie. Polega ono na usunięciu nadmiaru tkanki. Współczesna laryngologia zastąpiła klasyczne cięcie chirurgiczne metodami mniej inwazyjnymi – laseroterapią, diatermią radiofalową oraz kriochirurgią. Za pomocą specjalistycznych narzędzi laryngolog pozbywa się przerośniętej tkanki, nie pozostawiając po zabiegu otwartej rany. Dzięki temu możliwe jest znaczne ograniczenie krwawienia. Sprawnie przeprowadzony zabieg nie wymaga założenia tamponady. Jeśli mamy do czynienia wyłącznie z przerostem małżowin nosowych, możliwe jest wykonanie szybkiego – około 20-minutowego – zabiegu, który nie wymaga nawet hospitalizacji.
W zależności od skali problemu oraz występujących innych nieprawidłowości (np. skrzywionej przegrody, polipów), zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Kilka godzin przed operacją należy powstrzymać się od jedzenia, picia oraz palenia papierosów. W zależności od stanu zdrowia pacjenta, lekarz może zalecić wcześniejsze wykonanie dodatkowych badań, np. morfologii krwi lub EKG.
Przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu zmniejszenia przerośniętych małżowin jest czynna infekcja dróg oddechowych lub infekcja ogólna, a także złe samopoczucie pacjenta. Zabiegu nie wykonuje się u osób przyjmujących leki rozrzedzające krew. Środki tego typu należy odstawić po konsultacji z lekarzem prowadzącym.
Zalecenia po zabiegu
Przez tydzień pacjent powinien odpoczywać, unikać wysiłku fizycznego, gorących kąpieli i sauny. W tym czasie niewskazane też są loty samolotem oraz nurkowanie, ze względu na zmiany ciśnienia. Ryzyko powikłań to takiej operacji jest znikome. W bardzo rzadkich przypadkach dochodzi do tworzenia zrostów. Jednak zdecydowana większość pacjentów odczuwa pozytywne efekty już po kilku tygodniach od zabiegu. Jeśli operacja obejmowała też korektę innych nieprawidłowości, na poprawę mogą czekać do 4-5 miesięcy.
Po zabiegu redukcji przerośniętych małżowin nosowych pacjent odczuwa znaczną poprawę w postaci udrożnienia dróg oddechowych, ograniczenia częstotliwości występowania infekcji i innych dolegliwości. Wielu pacjentów po raz pierwszy od wielu lat zaczyna spać z zamkniętymi ustami i pozbywa się uciążliwego chrapania. Co istotne, usunięcie zaburzeń w obrębie dróg oddechowych wpływa pozytywnie na cały organizm, który jest lepiej dotleniony. Tym samym przekłada się też na lepsze samopoczucie, poprawę pamięci oraz koncentracji. Zmniejszenie przerośniętych małżowin to stosunkowo prosty i mało inwazyjny zabieg, który w istotny sposób poprawia jakość życia.
