Obrzęk błon śluzowych, krwawienie dziąseł, chwiejność zębów – to tylko niektóre objawy, które wymagają wizyty u periodontologa. Wśród pacjentów periodontologia to mało znana specjalizacja medycyny. Jednak to właśnie ona zajmuje się leczeniem groźnych chorób przyzębia, m.in. zapalenia dziąseł i parodontozy.
Na wizyty u stomatologa zapisuje się każdy z nas. Jedni robią to regularnie, nawet jeśli z zębami nic złego się nie dzieje i chcą jedynie skontrolować ich stan. Dla innych pójście do dentysty to ostateczność – najczęściej w wyniku strachu przed bólem, zapisują się na wizytę w gabinecie dopiero wtedy, gdy dolegliwości nie powalają im normalnie funkcjonować. Jednak nie każdy wie, że chorobami jamy ustnej zajmuje się też periodontolog – lekarz od chorób przyzębia.
Czym zajmuje się periodontolog?
Lekarz periodontolog specjalizuje się w leczeniu wszelkiego rodzaju chorób przyzębia. Ze względu na fakt, iż najczęstszą tego typu chorobą jest paradontoza, periodontolog bywa mylnie nazywany paradontologiem. Periodontologia to dziedzina medycyny wyspecjalizowana w leczeniu chorób dziąseł, okostnej, ozębnej, kości wyrostka zębodołowego oraz cementu korzeniowego. Przyzębie w istocie obejmuje wszystkie tkanki odpowiadające za prawidłowe osadzenie zęba w zębodole, zapewnienie mu stabilności i ochronę m.in. przed bakteriami.
Periodontologia zajmuje się też leczeniem tkanek miękkich w jamie ustnej. W zakres specjalizacji periodontologa chodzi więc leczenie schorzeń języka, warg, gardła, dna jamy ustnej, a także zmian powstałych w błonach śluzowych policzków.
Jakie są objawy chorób przyzębia?
Najczęściej występującymi chorobami, którymi zajmuje się periodontologia, są zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia, a także będąca ich skutkiem parodontoza. Pierwszym objawem stanu zapalnego jest krwawienie dziąseł w trakcie mycia zębów. Wbrew opiniom niektórych, to nie dowód na „solidne” umycie zębów, ale objaw rozwijającej się choroby. Kolejnym sygnałem o nieprawidłowościach jest suchość w jamie ustnej i brzydki zapach, który utrzymuje się niezależnie od spożytych pokarmów.
Objawami chorób przyzębia są też m.in. nadwrażliwość na słony i słodki smak, obrzęk w obrębie jamy ustnej i tkliwość dziąseł. Niestety, wielu z nas wybiera się do periodontologa dopiero wtedy, gdy zaobserwuje ruchomość zębów. To objaw świadczący o rozwijającej się parodontozie. Wczesna reakcja na wymienione wcześniej objawy chorób jamy ustnej mogła zapobiec tak dalekiemu postępowi zapalenia przyzębia.
Jakie są przyczyny chorób przyzębia?
Przyczyną rozwoju chorób przyzębia najczęściej jest nieprawidłowa higiena. Oprócz regularnego mycia zębów, powinniśmy też je nitkować. Niestety, nie każdy o tym pamięta lub po prostu bagatelizuje tę kwestię. Pomiędzy zębami zbierają się resztki pokarmowe, które nie tylko powodują kamień nazębny, ale też sprzyjają rozwojowi bakterii.
Jednak choroby przyzębia to problem także osób o nieskazitelnym uśmiechu, prawidłowo dbających o higienę zębów. Wśród czynników sprzyjających parodontozie i innym schorzeniom można wymienić:
- Niektóre choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzycę, nowotwory, HIV
- Zaburzenia hormonalne
- Nieprawidłową dietę
- Bulimię
- Zaburzenia wydzielania śliny
- Awitaminozę – przede wszystkim niedobór witamin B i C
- Wady zgryzu – wrodzone lub nabyte
- Palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu
- Zgrzytanie zębami o podłożu nerwicowym – bruksizm
- Nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne
- Przyjmowanie niektórych leków, m.in. przeciwpadaczkowych, antybiotyków z grupy cefalosporyn
Jakie są fazy leczenia periodontologicznego?
O konieczności leczenia periodontologicznego najczęściej informuje pacjenta dentysta podczas rutynowej kontroli. Leczenie chorób przyzębia to zwykle proces wieloetapowy. W wielu przypadkach obejmuje nie tylko zabiegi miejscowe, ale też leczenie ogólnoustrojowe. Dotyczy to sytuacji, gdy zmiany w jamie ustnej nie wynikają z nieprawidłowej higieny, ale np. z rozwijającej się cukrzycy czy nieleczonych zaburzeń hormonalnych. Często pierwszym zaleceniem periodontologa jest zmiana codziennych nawyków, np. rzucenie palenia czy skomponowanie lepszej diety.
Leczenie periodontologiczne przebiega w trzech etapach:
- Faza higienizacyjna, czyli oczyszczanie zębów z kamienia i płytki nazębnej oraz wzmacnianie szkliwa.
- Faza terapii zgryzu i leczenia protetycznego, czasem obejmuje też zabiegi mikrochirurgii periodontologicznej.
- Faza zapobiegania nawrotom choroby obejmuje dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej i regularne wizyty kontrolne.
W zaawansowanych chorobach przyzębia konieczne bywa zastosowanie środków farmakologicznych, przede wszystkim antybiotyków i chemioterapeutyków.
Jak wygląda pierwsza wizyta u periodontologa?
Celem pierwszej wizyty u periodontologa jest przede wszystkim rozpoznanie chorób przyzębia, które rozwinęły się w jamie ustnej pacjenta. Na musimy obawiać się żadnych bolesnych zabiegów. Periodontolog zapewne wykona czynności mające na celu poprawę higieny jamy ustnej chorego, np. usuwanie kamienia nazębnego czy polerowanie koron bądź zastosowanie preparatu fluorowego. Jeśli zapalenie przyzębia nie jest bardzo zaawansowane, lekarz może zalecić przede wszystkim zmiany w sposobie czyszczenia zębów. Jeśli konieczne jest wdrożenie bardziej skomplikowanego leczenia, periodontolog zapisze pacjenta na kolejną wizytę.
