Z chrapaniem można żyć przez wiele lat, nie zdając sobie sprawy, iż to właśnie ta dolegliwość stanowi przyczynę wielu problemów zdrowotnych. Można je też skutecznie leczyć. Jednymi z najskuteczniejszych metod wykorzystywanych we współczesnej laryngologii jest laseroterapia i leczenie radiofalami.
Chrapanie bywa przedmiotem żartów przy rodzinnym obiedzie. Niestety, bywa też przyczyną groźnych stanów chorobowych. Co gorsze, to właśnie chrapiący są najczęściej sprawcami wypadków wywołanych zaśnięciem za kierownicą. Dlatego chrapanie trzeba leczyć.
Jakie są przyczyny chrapania?
Chrapanie powodowane jest zbytnią wiotkością podniebienia miękkiego. Gdy śpimy, tylna część gardzieli opada i dotyka nasady języka. W ten sposób tworzy się wąska szczelina, przez którą powietrze przedostaje się z trudem. Uciążliwe chrapanie to odgłos tkanek wprawionych w drgania pod wpływem utrudnionego przepływu powietrza przez gardło. Przypadłość ta częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet. Sprzyjają jej otyłość, palenie papierosów, picie alkoholu przed snem, a także różnego rodzaju choroby o podłożu laryngologicznym.
Samo chrapanie nie jest sklasyfikowane jako choroba. Jednak bagatelizowane, bywa początkiem schorzenia zwanego obturacyjnym bezdechem senny (OBS). Polega ono na całkowitym zamknięciu światła dróg oddechowych i następującej przerwy w oddychaniu. Epizod bezdechu trwa 10 sekund lub więcej i kończy się gwałtownym wdechem. Po takiej nocy organizm jest niedotleniony, a sen nie przynosi oczekiwanej regeneracji. Konsekwencją nieleczonego chrapania i bezdechu sennego jest ciągłe zmęczenie, senność za dnia, trudności z koncentracją i pamięcią, rozdrażnienie, a na dłuższą metę – nawet depresja i zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego.
Jak leczyć chrapanie?
Leczenie chrapania w dużej mierze opiera się na wyeliminowaniu jego przyczyny. W diagnozie chrapania przeprowadza się badanie polisomnograficzne. Pacjent pozostaje na noc w klinice, gdzie podłączany jest do specjalnej aparatury. Urządzenie mierzy szereg wskaźników, m.in. oddech, czynność serca, poziom tlenu we krwi czy reakcję organizmu na bezdechy. Na podstawie wyniku tego badania lekarz określa przyczynę chrapania i ustala drogę leczenia.
W przypadku, gdy przyczyną chrapania są choroby o podłożu laryngologicznym, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Korekta skrzywionej przegrody nosowej, usuwanie polipów z nosa i zatok – to niektóre zabiegi wykonywane u osób zmagających się z uciążliwym chrapaniem. Konieczna może być też zmiana stylu życia – rzucenie palenia, unikanie alkoholu czy przejście na dietę mającą na celu redukcję masy ciała. U kobiet po menopauzie leczenie bezdechu sennego i chrapania może wymagać terapii hormonalnej.
Wszystkie te zabiegi mogą zniwelować chrapanie, jednak nie zawsze tak się dzieje. Aby podniebienie miękkie nie wiotczało na tyle, by zablokować światło dróg oddechowych, trzeba je usztywnić. W tym celu stosuje się specjalne implanty lub aparaty ułatwiające oddychanie. Takie leczenie bywa jednak kosztowne i dość skomplikowane. Nowoczesna laryngologia jest obecnie nastawiona na dwie skuteczne metody leczenia chrapania – radiochirurgię oraz laseroterapię.
Leczenie chrapania radiofalami
Zastosowanie fal radiowych to jedna z mniej inwazyjnych metod leczenia chrapania. W trakcie zabiegu na podniebienie miękkie kierowane są fale o wysokiej częstotliwości. Powodują one powstawanie niewielkich blizn w miejscu chrapania, które utwardzają podniebienie. Jednocześnie podczas zabiegu powiększana jest cieśń gardła przez zmniejszenie masy i objętości migdałków podniebiennych, skrócenie języczka, a często też przycięcie łuków podniebiennych.
Zabieg trwa około 40 minut. Przeprowadzany jest w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym podawanym w aerozolu. Laryngolog używa specjalnej elektrody emitującej fale radiowe. Największą zaletą leczenia chrapania radiofalami jest wysoka skuteczność bez konieczności użycia skalpela. Pacjent nie musi ograniczać codziennej aktywności, a już w dniu zabiegu może wrócić do domu. Po tygodniu i dwóch tygodniach powinien stawić się na kontrolę laryngologiczną.
Istnieje bardzo niewiele przeciwwskazań do leczenia chrapania radiofalami. Zabiegu nie wykonuje się u kobiet w ciąży oraz w trakcie menstruacji i tuż przed nią. Z oczywistych względów należy go przełożyć na inny termin, jeśli pacjent zmaga się z infekcją – przeziębieniem, opryszczką czy chorym zębem. Przez jakiś czas może utrzymywać się obrzęk operowanych tkanek i ból o różnym nasileniu. Zaleca się picie dużej ilości płynów, unikanie długotrwałego pochylania głowy, bardzo zimnych i gorących oraz ostrych i kwaśnych pokarmów, a także wysiłku fizycznego.
Laserowe leczenie chrapania
W technologii laserowej stosuje się serię krótkich, bezbolesnych zabiegów. Każdy z nich trwa około 15 minut. Pełne leczenie obejmuje 3-4 zabiegi. To bezbolesna, nieinwazyjna metoda termiczna. Światło lasera powoduje ogrzanie i stymulację napięcia tkanek gardła pacjenta – bocznych powierzchni nasady języka, języczka, podniebienia miękkiego, a także łuków podniebiennych. W tym samym czasie pobudzane są włókna kolagenowe – dzięki terapii laserowej stają się one bardziej sprężyste. Powstają mikrouszkodzenia, które pobudzają procesy regeneracyjne. Zwiększenie sztywności tkanek powoduje zmniejszenie wibracji, które odbieramy jako uciążliwe chrapanie.
Skuteczność prawidłowo przeprowadzonej laseroterapii wynosi 90%. To najmniej inwazyjna metoda – wykonuje się ją bez konieczności znieczulania. Wyróżnia się bardzo wysoką precyzją. Nie wymaga specjalnego przygotowania i okresu rekonwalescencji. Nie wywołuje też skutków ubocznych i nie ogranicza codziennych czynności pacjenta. Po zabiegu laserowego leczenia chrapania nie obowiązują żadne ograniczenia w zakresie jedzenia i picia.
Przeciwwskazania do laserowego leczenia chrapania są podobne jak w przypadku terapii radiofalami. Zabiegu nie wykonuje się u kobiet w ciąży i karmiących piersią, a także u pacjentów zmagających się z czynnymi stanami zapalnymi, chorobami nowotworowymi oraz przewlekłymi chorobami układu krążenia.
Leczenie chrapania – efekty
Pierwsze pozytywne zmiany można zaobserwować już po kilku tygodniach od zabiegu – niezależnie od tego czy do leczenia chrapania wykorzystano metodę laserową, czy fale radiowe. Największą zaletą efektów takiego leczenia jest ich trwałość. Pacjent pozbywa się nie tylko niebezpiecznych bezdechów, ale też uciążliwego chrapania. W rezultacie organizm jest lepiej dotleniony, co przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie mózgu, układu oddechowego i układu krwionośnego. Pacjenci po zabiegu leczenia chrapania obserwują znaczną poprawę jakości życia i codziennego funkcjonowania.
